روكش‌ دندان هميشه خوب نيست

درمان با روكش، در مواردي كه تاج دندان دچار تخريب‌هاي ناشي از پوسيدگي وسيع، ضربات، شكستگي يا تضعيف ساختار دندان پس از درمان ريشه شده باشد، ضروري است.

دكتر مطلبي با تاكيد بر اين‌كه قضاوت و تشخيص دندانپزشك در روكش‌گذاري دندان پس از درمان ريشه نقش اصلي را دارد، مي‌افزايد: مهم‌ترين مزيت روكش حفظ ساختار دندان در برابر شكستگي و نيز حفظ سلامت بافت‌هاي اطراف دندان است، اما به هر حال يك تا 1.5 ميلي‌متر از نسج دندان، طي فرآيند ترميم تراش مي‌خورد و اهميت مراقبت از آن را براي جلوگيري از پوسيدگي مجدد چند برابر مي‌كند.

دندانپزشكان تاكيد مي‌كنند اين تصور كه هميشه براي استحكام بيشتر دندان بايد سراغ روكش برويم، اشتباه است. بزرگ‌ترين عيب روكش، تراش‌ دندان است و با توجه به اين‌كه عمر متوسط روكش‌هاي معمولي بين هشت تا ده سال است، در درازمدت طول عمر دندان كاهش خواهد يافت.

دكتر مطلبي با تاكيد بر اين‌كه پس روكش زماني توصيه مي‌شود كه نسج سالم باقيمانده دندان بسيار كم باشد، ادامه مي‌دهد: از طرفي نبايد فراموش كرد كه لبه روكش‌ها يا در مجاورت يا در زير لثه قرار مي‌گيرد و ممكن است باعث التهاب لثه شود، زيرا لثه با نسج سالم دنداني بسيار سازگار‌تر است و اين نسج سالم دنداني هنگام ترميم حفظ مي‌شود، ولي در درمان با روكش تراش مي‌خورد.

اين متخصص ترميم اضافه مي‌كند: به هر حال هر دنداني كه يكپارچگي تاجش را از دست مي‌دهد و نياز به پركردن پيدا مي‌كند نيز نياز به مراقبت بيشتري نسبت به دندان‌هاي پرنشده دارد. ضرورت اين مراقبت براي دندان روكش شده بيشتر است، چون در بسياري موارد، فاصله ايجاد شده بين لبه دندان و روكش مي‌تواند باعث گير‌كردن مواد غذايي و پوسيدگي مجدد در اين فضاي ايجاد شده، شود.

مسلما هرچه درمان‌هاي ترميمي و روكش‌گذاري دندان‌ها با دقت و مهارت بيشتري صورت گيرد، عمر مفيد روكش دندان بيشتر خواهد بود، اما واقعيت آن است كه دندان‌هاي روكش شده براي دوام بيشتر به دقت در مسواك‌زدن و بهره‌گيري از نخ‌دندان نياز دارد.

دكتر مطلبي مي‌گويد: استفاده از نخ‌دندان در كنار مسواك‌زدن درست، براي اين‌كه لبه‌هاي روكش را بتوان تميز نگه داشت، كاملا ضروري است. البته استفاده از مسواك‌هاي خاص براي كساني كه دچار بيماري‌هاي لثه نيز هستند توصيه مي‌شود. اگر روكش به صورت پل يا بريج باشد نيز نيازمند استفاده از نخ‌دندان اختصاصي است كه استفاده از آن‌ تحت نظر دندانپزشك آموزش داده مي‌شود.

به گفته دكتر مطلبي، افزايش عمر مفيد دندان روكش‌شده به عواملي چون نوع رژيم غذايي، تركيب بزاق، ميزان استحكام دندان هنگام تشكيل و غلظت فلورايد آب آشاميدني بستگي دارد. اين دندانپزشك در ارتباط با رژيم غذايي مخرب دندان مي‌گويد: مهم‌ترين نكته در اين ارتباط، تعداد دفعات استفاده از كربوهيدرات‌ها يعني شيريني‌جات و تنقلات شيرين طي روز است. البته برخي غذاها نيز لزوما شيرين نيست، اما قند پنهان دارد. بديهي است هرچه تعداد وعده‌هاي مواد غذايي شيرين در روز بيشتر باشد، دندان بيشتر در معرض پوسيدگي قرار مي‌گيرد.

چند سالي است كه بسياري از افراد از درماني تحت عنوان «لامينيت» براي اصلاح رنگ، فرم و موقعيت دندانشان بهره مي‌گيرند. از طريق اين روش مي‌توان دندان‌هاي قدامي (دندان‌هاي مجاور لب و گونه‌ها) بد رنگ‌شده، ترك خورده يا دندان‌هايي كه قسمتي از آنها شكسته‌شده را بازسازي و اصلاح كرد.

دكتر مطلبي با اشاره به اين‌كه لامينيت روش محافظه‌كارانه‌تري نسبت به روكش است، چرا كه دندان‌ها طي آن، تحت تراش كمتري قرار مي‌گيرد، مي‌گويد: البته اين روش زيبايي در عين مزايايي كه دارد خالي از عيب نيست. يعني به غير از آن‌كه بهره‌گيري مثبت از آن به موقعيت قرارگيري دندان در داخل فك و اين‌كه فضاهاي بين دنداني از حد معيني تجاوز نكند بستگي دارد، دندان را مانند روكش در برابر شكستگي محافظت نمي‌كند.

وي اضافه مي‌كند: البته در اين روش دندان‌ها كمتر از حالتي كه روكش مي‌شود در معرض پوسيدگي قرار مي‌گيرد، اما طول عمر مفيد آن بستگي به وجود ميناي كاملا سالم و نداشتن بيماري‌هاي ارثي مولد پوسيدگي يا پركردگي ‌هاي قديمي دارد. با تفاسير ذكر شده مهم‌ترين عامل در كسب درمان‌هاي موثر و دراز‌مدت دندان در اعتماد بيمار به وجدان پزشكي و اخلاقي دندانپزشك خلاصه مي‌شود.